Legenda o powstaniu Opola mówi o władcy plemiennym, który dawno temu, gdy tereny nad Odrą porastały ogromne, dzikie puszcze, samotnie oddalił się w czasie polowania od swojej drużyny. Nie mogąc znaleźć drogi, błąkał się wiele dni po lesie. Kiedy wreszcie natrafił na niedużą polanę i stojące na nie chaty wieśniaków, miał był krzyknąć z radości: „O!pole!” Z wdzięczności kazał w tym miejscu wybudować gród. Opole właśnie.
Tyle legenda. Prawda historyczna jest bardziej prozaiczna. Nazwą „opole” otóż, nasi przodkowie nazywali terytorium, na którym znajdowały się osiedla, pola i pastwiska.
Na opolskiej ziemi osiedlać zaczęto się już w VIII wieku, co przede wszystkim związane było z jej położeniem na skrzyżowaniu prastarych szlaków handlowych. Ze wschodu trasa wiodła z Kijowa przez Kraków do Wrocławia i dalej na Zachód, zaś z północy, znad Morza Bałtyckiego jako tzw. „szlak bursztynowy”, przez Bramę Morawską do Włoch i dalej. Nie bez znaczenia jednak dla naszych praprzodków były także korzystne warunki obronne, z mało dostępną, pokrytą bagnami, lewobrzeżną stroną Odry.
Historia Opola nie jest wcale krótsza od historii takich prastarych grodów jak Gniezno czy Kraków. Najstarsza wzmianka o Opolu znajduje się w anonimowych zapiskach tzw. „Geografa Bawarskiego” (z 846 r.). Wynika z nich jasno, że już 1150 lat temu Opole było, stolicą plemienia, której podlegało dwadzieścia innych, mniejszych osad. Nie było to mało, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, iż sąsiedni Ślężanie mieli piętnaście osad, a Golęszyce – tylko pięć…
